Pi Network là một dự án tiền điện tử hiện đang gây xôn xao và gây sốt trên toàn thế giới. Ở thời điểm hiện tại, Pi Network vẫn còn đang gây tranh cãi vì chưa chính thức công bố mạng mở hoàn toàn, và thời gian để chứng tỏ cho cả thế giới thấy theo đuổi dự án là một lựa chọn hoàn toàn đúng đắn vẫn chưa biết là khi nào. Chính vì thế, khi nhắc đến Pi luôn có những luồng ý kiến đối lập và mâu thuẫn nhau.
Thật ra, nếu ai đã theo dõi dự án Pi Network từ vài năm nay và thật tâm dành thời gian tâm huyết nghiên cứu, tìm hiểu về dự án sẽ biết được sách trắng của Pi ngoài là chỉ dẫn công nghệ, nó còn là khế ước xã hội, 80% cho cộng đồng, 20% team bị khóa, thêm quỹ thanh khoản và quỹ cộng đồng. Một đồng tiền được thiết kế để vừa có máu chảy, vừa có trái tim.
Whitepaper khác với 26.000 đồng tiền điện tử trên các sàn ngoài kia
Mọi blockchain đều bắt đầu từ một Whitepaper. Nhưng với Pi Network, Whitepaper 2019 là bản khế ước xã hội web3 rõ ràng. Trên đó, PiCoreTeam đặt ra những nguyên tắc mà chính họ cũng bị ràng buộc. Nhưng nhiều người lại không tìm hiểu kỹ càng và cho rằng Pi Network không hề có một blockchain minh bạch, rõ ràng.
Trong một thế giới ngành tiền số đầy những vụ “rug pull”, nơi đội ngũ sáng lập nắm phần lớn token rồi bán tháo, Pi chọn con đường ngược lại, 80% cho cộng đồng, chỉ 20% cho team. Và thậm chí, 20% đó cũng bị khóa, chỉ mở dần khi cộng đồng khai thác được Pi. Đây là một “cam kết hiến pháp” PiCoreTeam chỉ thực sự phát triển mạnh mẽ khi cộng đồng lớn mạnh.
Mở rộng hơn, đó là cách tránh lặp lại bi kịch của nhiều dự án. Ethereum ra đời năm 2015, Vitalik và những nhà sáng lập nắm tới hơn 70% token trong giai đoạn đầu. Chính sự tập trung này tạo nên mối nghi ngờ kéo dài về sức mạnh ngầm. Bitcoin thì ngược lại: Satoshi rời đi, không giữ lại gì ngoài những block khai thác sớm. Pi Network đứng giữa hai cực ấy, vừa có đội ngũ tạo nên, vừa đặt giới hạn để đội ngũ không biến mình thành “đại gia độc quyền”.
Chỉ riêng chi tiết này thôi, Pi Network đã làm khác đi so với 26.000 đồng tiền số còn lại. Và khác biệt này không phải ở kỹ thuật, mà ở cách tổ chức quyền hành, trao quyền bao hàm, phi tập trung.
5 tỷ Pi - máu chảy của một nền kinh tế
Trong 80% dành cho cộng đồng, Whitepaper dành riêng 5 tỷ Pi cho thanh khoản. Nghe qua có vẻ kỹ thuật, nhưng thực chất đây là quyết định sinh tử.
Không có thanh khoản thì mọi thứ chỉ là trò chơi trong ví cá nhân. Một dự án muốn nhận Pi nhưng không thể đổi sang USD hay VND, hay fiat bất kỳ thì hợp đồng sẽ đổ vỡ. Một sàn giao dịch như OKX hay MEXC muốn niêm yết Pi mà không có nguồn cung chính thức thì giá sẽ bị cá mập thao túng. Cả nền kinh tế sẽ biến thành sòng bạc.
Pi Network giải quyết bằng cách lập một Quỹ thanh khoản dự trữ. 5 tỷ Pi này đóng vai trò như ngân hàng trung ương bơm tiền ra lưu thông. Nó không thuộc Picoteam, cũng không dành cho đầu cơ, mà để vận hành nền kinh tế.
Khi bạn so sánh sẽ thấy được, khi Euro ra đời, ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) phải bơm một lượng lớn euro ra thị trường để ổn định giao dịch. Khi Việt Nam đổi tiền 1985, ngân hàng Nhà nước cũng phải tính toán lượng tiền đưa ra để không làm kinh tế sụp đổ. Với Pi Network, nếu không có quỹ thanh khoản, đồng coin này sẽ chỉ là con số vô nghĩa trên ví điện tử.
Điểm đáng chú ý là, quỹ này được công khai địa chỉ ví trên Mainnet. Ai cũng có thể theo dõi dòng tiền. Đây là sự minh bạch mà ngay cả ngân hàng trung ương cũng chưa từng thực hiện.
Và quan trọng hơn, nó làm rõ một điều, Pi của PiCoreTeam khác hoàn toàn Pi của quỹ thanh khoản. Một bên là thù lao bị khóa, một bên là nguồn lực chung của cộng đồng.
10 tỷ Pi - Trái tim cộng đồng
Nếu 5 tỷ Pi là máu chảy, thì 10 tỷ Pi cho cộng đồng và phát triển hệ sinh thái chính là trái tim.
Pi biết rằng một blockchain không chỉ sống bằng code. Nó cần con người, tổ chức, thương hiệu. Vì vậy, Whitepaper 2019 tách hẳn một “Community & Ecosystem Fund” trị giá 10 tỷ Pi. Đây là ngân sách để duy trì văn hóa Pi. Từ hackathon cho developer, hội nghị offline cho Pioneers, đến các chiến dịch truyền thông, quan hệ với chính phủ, ngân hàng, doanh nghiệp...
Điều đặc biệt là quỹ này không do Picoteam giữ lâu dài, mà sẽ chuyển giao cho một tổ chức phi lợi nhuận quản lý. Đó là cách tách bạch quyền hành giống như Ethereum Foundation vận hành, nhưng với một mức minh bạch cao hơn.
Trong lịch sử, không ít dự án công nghệ chết yểu vì chỉ lo “sản phẩm” mà bỏ rơi cộng đồng. Ngược lại, có những cộng đồng sôi động nhưng thiếu nền tảng công nghệ nên cũng tàn lụi. Pi tách riêng hai quỹ 5 tỷ cho tech, 10 tỷ cho community để tránh cả hai bi kịch.
Nếu nhìn theo ngôn ngữ chính trị, đây giống như mô hình tam quyền phân lập. Một bên lo hạ tầng kỹ thuật, một bên lo xã hội – văn hóa. Khi cả hai được phân vai rõ ràng, blockchain mới có thể sống lâu.
Bản Whitepaper 2019 của Pi Network không phải là một bản mô tả kỹ thuật khô khan. Nó là một khế ước chính trị cho tương lai của một đồng tiền số:
PiCoreTeam không đứng trên cộng đồng, mà cùng bị ràng buộc trong tiến trình. Quỹ thanh khoản 5 tỷ Pi là mạch máu đảm bảo Pi thực sự lưu thông. Quỹ cộng đồng 10 tỷ Pi là trái tim giữ nhịp cho văn hóa và sự gắn kết toàn cầu.
Trong thế giới ngành nơi hàng nghìn đồng coin chỉ sống nhờ đầu cơ, Pi Network chọn cách xây dựng nền kinh tế có máu, có tim, có luật lệ ràng buộc. Đó là điều khiến Pi không chỉ là một đồng tiền, mà là một dự án xã hội, nơi blockchain và con người tìm cách đồng hành cùng nhau.
Theo fb Cu Làng Cát
Tham khảo
***BÀI VIẾT ĐƯỢC QUAN TÂM***
0 comments:
Đăng nhận xét
Cảm ơn bạn đã đóng góp nhận xét vào bài viết!